Nurota Chashma
Hurota Karmananing shimoliy – g’arbida joylashgan bo’lib, Buxoro, Jizzax, Samarqand viloyatlari, Kanimex, Xatirchi, Ishtixon, Poyariq tumanlari bilan chegaralanib, shimoldan bepauon Qizilqum sahrosi bilan tutashgan. Manbalarda yozilishicha IX – x asrlarda Zarafshon vodiysida Samarqand, Buxoro, Nur (Nurota), Karmana, Dabusiya, Robinjon, Dizax (Jizzax), Bunjikent (O’ratepa), Binkent (Toshkent) kabi muhim shaharlar bo’lgan. Akademik Yahyo G’ulomov Buxorodan Toshkent, Turkistonga Nurota orqali o’tib borilgani va bu yo’lda 400 tadan ortiq karvonsaroylar mavjud bo’lib, bu Buyuk Ipak yo’li Nurota orqali o’tilg+aniga ishora qiladi. Hurota to’g’risida muarrix Muhammad Narshaxiy “Buxoro tarixi” kitobida shunday ta’tif beradi: “Nur katta joy.Unda masjidi –Jome bor.U ko’pgina rabotlargab .ega. Buxoro va boshqa joylarning odamlari har yili ziuorat uchun shu erga boradilar. Buxoro aholisi bu ishda juda mubolag’a qiladilar.Hur ziuoratiga brogan kishi haj qilgan fazilatiga ega bo;ladi; u ziuoratdan qaytib kelgabda tabarruk joydan kelganligi sababli shaharni havoza qilib bezatadilir.Bu nurni boshqa biloyatlarda Nuri Buxoro “ deb ataydilar. Tobeinlardan juda ko’p kishi u erda dafn etiladilar . Hurotada ko’pgina ziyoratgoh joylar bor. Hurota shahrida Mozori Sangandoz (Polvon Ahmadi zamchi ) Shoyris (Xoja Bahouddin Jarroh ) , Chilla mozori Xoja Ubaydulla jarroh), Egizak ato, Ixlos ato, Sulfi kabutak , Shayx Abul Hasan Nuriy, Shayx Iluos , Shayx Abulhasan Rumiy Xoja Ahmadi Kuborva boshqalar shular jumlasidandir . Hurota suvining shifobaxshligi qadim zamonlardan buuon ma’lum bo’lgan. Shuning uchun Markaziy Osiuuoning hamma eridan bu erga qutirgan hayvon , ayniqsda qutirgan it tishlab kasallangankelib dardlareiga davo topganliklari haqida xalq or4asida ma’lumotlar m,avjud.Buning alohida sharti bo’lgan, yani qutirgan hayvon tishlagan kishi o’sha baqtdagi ust boshi bilan bu joyga kelib , chashma suviga cho’milib , estki ust- boshini tashlab ketgan. Chashma suvining shifobaxshligi olimllarimiz tomonidan aniqlangan. Akademik Z.K . Zokirivning takidlashicha , Hurotaning dog’ni olaga taratib kelgan birinchi narsa uning qorako’li bo’lsa , ikkinchisi mana shu chashmasidir.Professor N.A. Kenisarin esa Hurota ashmasining suvi mneralarga boy ekanligini uqtiradi.
|